Dieta seniorów jest istotnym elementem zachowania sprawności fizycznej i umysłowej. Wraz z wiekiem zmienia się zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Jednocześnie zwiększa się potrzeba spożywania pożywienia, które dostarcza energii na cały dzień, a które jest dostosowane do pojawiających się w tym czasie schorzeń. Czy kasze są ważnym składnikiem diety dla osób starszych? Wyjaśnia dr Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny, ekspert w kampanii Dobre Zboże.
Zapotrzebowanie na składniki odżywcze zmieniają się z biegiem lat. Jest to spowodowane obniżeniem aktywności fizycznej oraz spowolnieniem przemiany materii, wynikającej ze zmian zachodzących w ciele. Dieta seniora powinna być dostosowana do jego codziennych potrzeb, uwzględniając styl życia i aktualny stan zdrowia. Polskie normy żywieniowe zalecają, aby kobiety po 65. roku życia spożywały od 1500 do 1700 kcal/dzień, zaś mężczyźni od 1750 do1950 kcal/dzień[1].
Proporcje w diecie seniora
Regularne jedzenie oraz różnorodna dieta bogata w składniki odżywcze, witaminy, mikro i makroelementy to podstawa. Osoby starsze powinny sięgać po warzywa, owoce i produkty zbożowe (zwłaszcza pełnoziarniste). Ważne są także: nabiał i oleje roślinne, chude mięso i ryby, strączki i dobre tłuszcze roślinne. Dodatkowo Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby jeść mniej cukru, mniej soli i tłuszczu, a więcej błonnika, który wspiera przyswajanie składników odżywczych i poprawia trawienie[2].
Narasta wiele mitów na temat tego, jakie zboża powinny być spożywane przez osoby starsze. Istnieje przekonanie tych osób, że musi to być jasne, lekkostrawne pieczywo, biały ryż, biały makaron i drobne kasze. Jeżeli nie wymaga tego zdrowie, absolutnie nie można przestawiać się na oczyszczone produkty zbożowe. Dlatego ważne są przede wszystkim kasze – gryczana, jaglana, pęczak, komosa ryżowa mają błonnik, który pobudza jelita do pracy, a osoby starsze częściej cierpią na zaparcia. Kasze te dostarczają cennego magnezu, żelaza i witamin z grupy B wpływających na sprawność umysłu – wyjaśnia dr Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny, ekspert w kampanii Dobre Zboże.
Kasze – źródło dobrej energii
Głównym źródłem energii w diecie seniora powinny być białka (12-15%), tłuszcze (25-30%), a przede wszystkim węglowodany złożone (50-60%)[3] – są trawione wolniej, stopniowo uwalniając energię, dają jednocześnie szybkie uczucie sytości. Zapewniają także utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi oraz odpowiedniego stężenia lipidów[4]. Są one jednym z podstawowych elementów diety dla seniorów. Ich źródłem są m.in. kasze, otręby czy płatki zbożowe. Węglowodany z kaszy i innych produktów zbożowych są jednocześnie źródłem błonnika pokarmowego, który jest ważny dla zdrowia jelit, układu krążenia oraz gospodarki węglowodanowej. Zawierają również witaminy z grupy B, które pomagają w metabolizmie białek i prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. W kaszach znajdziemy także mikroelementy, takie jak cynk, magnez i żelazo. Szczególnie cynk jest ważny dla seniorów, gdyż stanowi tarczę ochronną przed infekcjami oraz nowotworami.
Wszelkie kasze jako dodatek do posiłków seniora są zdrowszą alternatywą do lubianych przez te osoby ziemniaków. Kasze są odżywczą bombą węglowodanów złożonych, błonnika, witamin i składników mineralnych, niezbędnych do prawidłowego odżywienia organizmu. A takie podejście do diety jest najwłaściwsze w tym czasie, kiedy organizm potrzebuje specjalnego wsparcia w profilaktyce i leczeniu schorzeń. Odpowiednie odżywienie wpływa na jakość i długość życia – podsumowuje dr Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny, ekspert w kampanii Dobre Zboże.
[1] J. Gawęcki, Racjonalne żywienie jako sztuka kompromisu, Żywienie Człowieka i Metabolizm nr 4/2002, s. 4-8
[2] https://dietetycy.org.pl/piramida-zdrowego-zywienia-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-starszym-wieku/
[3] W. Laskowski, Optymalne racje żywieniowe, Żywienie Człowieka i Metabolizm nr 34/2007, s. 11-12.
[4] M. Macias, J. Doskocz; A. Biskupek-Wanot, M. Doskocz, Żywienie i suplementy diety u ludzi starszych, Dieta a zdrowie i wiek, s. 172.